We lezen steeds vaker hoe perfectionisme een grote impact heeft op de stress die we ervaren, de spanning die we voelen.
Hoe komt het toch dat we zo streng zijn voor onszelf? Waarom maken we ons het leven toch zo moeilijk? Wat maakt dat we de behoefte hebben om onszelf zoveel op te leggen?
Het nastreven van perfectionisme wordt beïnvloed door verschillende factoren. Zo kan onze opvoeding een belangrijke factor zijn. De maatstaven die je van thuis mee krijgt, zijn bepalend: “Doe je best”, “Wees perfect, anders kom je er niet”. Als je even rondom jou kijkt, ken jij dan iemand die altijd perfect is in alle mogelijke situaties?
Perfectionisme kan ook vanuit onszelf komen. Het kan een compensatiemechanisme zijn ten opzichte van zaken die we vroeger meemaakten of het gevoel dat bepaalde mensen of situaties ons gaven. Als een manier om hiermee om te gaankunnen we in perfectionisme doorslaan. We proberen uit te blinken in iets om op die manier positieve aandacht te krijgen. Of door iets perfect te willen doen, proberen we terug controle te krijgen. Welke impact heeft het op jou als het compliment uitblijft? Hoe lang kan je dit ritme volhouden?
We worden ook beïnvloed door de maatschappij waarin we leven. Al van jongs af aan leren we kinderen om sneller te werken of perfecter te presteren. Mijn kinderen kijken graag naar ROX, een jeugdserie met drie helden die het opnemen tegen de slechteriken. Voor de helden aan hun missie starten, krijgen ze standaard van hun baas de boodschap mee: “Falen is geen optie”. Hoezo, geen optie? Moet je dan altijd in alles 100% slagen? Als je ervoor gegaan bent en je uiterste best hebt gedaan, volstaat dat dan niet?
Mijn dochter kwam op een dag thuis met een huistaak ‘splitsingen’ voor wiskunde. Ze moest niet alleen de oefeningen maken, maar tegen de tijd zoveel mogelijk oefeningen maken. Dagelijks moesten ze een kolom invullen zodat hun tempo zou verhogen. Plichtsbewust als ik ben (want ook ik ben nogal streng voor mezelf…) begin ik aan de oefening met haar. Chronometer aan de ene kant, dochter met de oefeningen aan de andere kant. Dag 2 heb ik de tijdsopdracht gelaten voor wat ze was. Vanuit geen enkel perspectief kon ik begrijpen waarom dit voor elk kind een drijfveer zou zijn om het beste uit zichzelf te halen. Misschien was dit een leuke extra uitdaging voor een kind dat heel sterk is in wiskunde. Mijn dochter blokkeerde volledig. Daar waar ze zonder probleem de splitsingsoefeningen kan maken, ging het helemaal fout toen het tegen de tijd moest gebeuren. Goed kan dus ook goed genoeg zijn. Alles is relatief.
We hebben de gewoonte om onze zinnen standaard te beginnen met “IK MOET”. Is het echt zo dat je altijd alles moet doen? Kan je dat zwart op wit aantonen dat dat van jou wordt verwacht?
Vraag jezelf af en toe eens af of het echt gaat om “ik moet” of eerder “ik wil”. Dat laatste voelt toch veel vrijer aan, als een eigen keuze. “Ik moet” associeer ik eerder met iets verstikkend, een dwangbuis-gevoel. Hoe zou het zijn moest je alles doen vanuit een eigen vrije keuze, met plezier en passie in plaats vanuit een (zelf)opgelegde druk? Hoe zou het zijn als je de zaken ook doet omdat het jou gelukkig maakt en energie geeft en niet alleen iets voor de anderen betekent?
Ga af en toe met jezelf in dialoog. Stel jezelf deze vragen en voel hoe het is om het vanuit een ander perspectief te bekijken. Vraag jezelf af voor wie of wat je iets doet.
www.releve-coaching.be
